True Detective (Season 1) (2014)

0

Νωρίτερα φέτος παρακολούθησα της τελευταία σεζόν του True Detective, η οποία διαδραματίζεται στην παγωμένη Αλάσκα κατά την περίοδο της αδιάκοπης νύχτας. Αυτό είναι ένα από τα στοιχεία που ξεχωρίζουν τη νέα σεζόν από τις προηγούμενες. Άλλα στοιχεία είναι η νέα δημιουργός Issa López (writer & director) και το woman's gaze που εισάγει, όπως και το πρωταγωνιστικό δίδυμο που είναι για πρώτη φορά γυναίκες.

Σχολιάστηκε από πολλούς η επιλογή της επιστροφής στο μοντέλο της πρώτης σεζόν, που είναι κατά γενική ομολογία η καλύτερη μέχρι στιγμής, αυτή τη φορά με τη μορφή του ανεστραμμένου ειδώλου. Είχαν περάσει αρκετά χρόνια που την είχα δει και ήταν καλή ευκαιρία για μια επανάληψη. Επομένως, ορίστε μερικές σκέψεις για την πρώτη σεζόν.

1

Η πλοκή εκτυλίσσεται σε τρεις διαφορετικές χρονικές περιόδους καλύπτοντας περίπου δεκαεπτά χρόνια. Οι συνεργάτες ντετέκτιβ Rust Cohle (Matthew McConaughey) και Marty Hart (Woody Harrelson) αναλαμβάνουν μια περίεργη υπόθεση με στοιχεία μυστικιστικής τελετουργίας στη βαλτώδη Νότια Λουιζιάνα του 1995. Ο Rust είναι ένας σκοτεινός αλλά ευσυνείδητος πανέξυπνος αστυνομικός που δε χάνει ευκαιρία να ξεδιπλώσει τη μηδενιστική του απαισιοδοξία, ενώ ο Marty είναι ένας χοντροκομμένος πάτερ φαμίλιας που δεν έχει κακές προθέσεις.

Οι θεατές σταδιακά ενώνουμε τα κομμάτια της ιστορίας αρχικά παρακολουθώντας δύο μπάτσους των Εσωτερικών Υποθέσεων να γαζώνουν με ερωτήματα τον Rust και τον Marty και παράλληλα μέσω της αναβίωσης των μαρτυριών τους. Το άνοιγμα της υπόθεσης από το Εσωτερικών Υποθέσεων γίνεται το 2012, καθώς ανακαλύπτονται νέα πτώματα με παρόμοια τελετουργία όπως εκείνο της υπόθεσης του 1995. Το Εσωτερικών Υποθέσεων κάνει την παράδοξη υπόθεση ότι ο πανούργος Rust είναι ο πραγματικός δολοφόνος.

Η αρχική έρευνα του 1995 κατέληξε με τον εντοπισμό ενός meth lab στη μέση του βάλτου, το οποίο λειτουργούσαν δύο ξαδέρφια που μεταξύ άλλων άρπαζαν και κακοποιούσαν παιδιά. Ο Rust και ο Marty αποφασίζουν να πάρουν το νόμο στα χέρια τους και διορθώνουν τη σκηνή ώστε να παρουσιάσουν ένα σενάριο σύμφωνα με το οποίο δέχτηκαν επίθεση και αναγκάστηκαν να απαντήσουν χωρίς το περιθώριο να περιμένουν ενισχύσεις και εντάλματα. Bref, τα δύο ξαδέρφια σκοτώνονται και οι δύο ντετέκτιβ γίνονται ήρωες, καθώς προλαβαίνουν να σώσουν και ένα κοριτσάκι.

Το 2002, όμως, πέρα από ανακατατάξεις στις προσωπικές τους ζωές, οι δύο ντετέκτιβ ανακαλύπτουν στοιχεία που συνηγορούν στο ότι το κύκλωμα που κακοποιούσε τα παιδιά δεν σταμάτησε τη δράση του. Εδώ χωρίζουν και οι δρόμοι του Rust και του Marty. Ο Rust θα πάει στην Αλάσκα (βλ. τέταρτη σεζόν) και λίγο αργότερα ο Marty θα παραιτηθεί από το σώμα και θα γίνει ιδιωτικός ερευνητής. Μετά από κάποια χρόνια απομόνωσης και αυτοεξορίας στην Αλάσκα, ο Rust θα επιστρέψει για να κλείσει την υπόθεση. Είναι λίγα χρόνια αργότερα που το Εσωτερικών Υποθέσεων θα τον συνδέσει με τα crime scenes.

Αμέσως μετά τον κύκλο συνεντεύξεων με τον Rust και τον Marty, οι δυο τους ενώνουν τις δυνάμεις τους για να βρουν τον πραγματικό ένοχο και να σταματήσουν τη δράση του κυκλώματος. Τελικά, καταφέρνουν μόνο να εντοπίσουν και να σκοτώσουν το Spaghetti Monster. Όσο για το κύκλωμα, η σειρά δε μας χαρίζει καμία σχετική εξιλέωση.

2

New Orleans is the New Vietnam (Eyehategod, 2012)

Ένα στοιχείο που διατρέχει όλη τη σειρά είναι η επιλογή να τεθεί χωροχρονικά στο καυτό καλοκαίρι της βαλτώδους Λουιζιάνα. Πρόκειται για πολύ ισχυρή μεταφορά για ένα τόπο γεμάτο παγίδες και απειλές (πλημμύρες, φτώχεια και αλιγάτορες), ένα τόπο που δεν σ’ αφήνει να δραπετεύσεις. Επιπλέον, το Erath, η πόλη γύρω από την οποία περιστρέφεται μεγάλο κομμάτι της υπόθεσης, είχε χτυπηθεί με μεγάλη σφοδρότητα το 2009 από τον τυφώνα Άικ και τον τυφώνα Κατρίνα. Σίγουρα δεν πρόκειται για τυχαία επιλογή καθώς τα τραύματα της Λουιζιάνα και ειδικότερα της Νέας Ορλεάνης από εκείνες τις θεομηνίες είναι ακόμα και σήμερα ανοιχτά. Σε κάθε περίπτωση, το Erath συμβολίζει εκείνο τον τόπο στη μέση του βάλτου στον οποίο ακόμα και ο Θεός βγάζει τα απωθημένα του. Θα το πει με ποιητική οξυδέρκεια ο Rust στο πρώτο κιόλας επεισόδιο: “This is like the memory of a city- and this memory is fading”.

Αφετέρου γίνεται συντεταγμένη προσπάθεια να συγκροτηθούν παραλληλισμοί με το Βιετνάμ. O Rust θα το θέσει ρητά όταν θα πει: “That place reminds me of my pops talking about Nam” (Ep. 3), αλλά και το γενικό σκηνικό προσιδιάζει πολύ σε πολεμική αναμέτρηση μέσα στη ζούγκλα (ειδικά στα σημεία που οι δύο ντετέκτιβ πλησιάζουν τις εστίες του κακού) (για παράδειγμα, στο Ep. 5). Η αναδυόμενη θανατίλα γίνεται αισθητή και στον θεατή, όταν ο Rust δηλώνει ότι αισθάνεται “a taste of aluminum, ash” (Ep. 8).

3

Η αναφορά στην εστία του Κακού, υπό το όνομα Carcosa, αποτελεί μια ελεύθερη διακειμενική αναφορά στο διήγημα του Ambrose Bierce "An Inhabitant of Carcosa" (1886), το οποίο επίσης αξιοποιήθηκε ως τοπωνύμιο από τον Robert W. Chambers στο βιβλίο του The King in Yellow (1895). Ελεύθερη αναφορά γίνεται επίσης και στο συγκεκριμένο βιβλίο, εν προκειμένω στον “Yellow King”.

Αφετέρου, η σπείρα ως σύμβολο και ως μοτίβο (ίσως της αναπόδραστης έλξης του Κακού) εισαγάγεται με την ανακάλυψη του πρώτου πτώματος. Εκ των υστέρων, γνωρίζοντας πόσο μεγαλύτερη σημασία αποκτά στη τέταρτη σεζόν, μπορούμε να πούμε ότι δεν αποτελεί κεντρικό στοιχείο της ιστορίας.

4

World needs bad men. They keep the other bad men from the door (Rust, Ep. 3)

Ένα άλλο ζήτημα που επανέρχεται σε δεύτερο πλάνο είναι αυτό των έμφυλων ρόλων. Αυτό γίνεται κυρίως μέσω της πατρικής σχέσης των ντετέκτιβ με τις κόρες τους, αλλά και της σχέσης του Marty με τις γυναίκες. Οι έμφυλες σχέσεις εδώ εγκιβωτίζονται στη βαλτώδη Λουιζιάνα όπου υπάρχουν άπειρες χαραμάδες για να εισχωρήσει το Κακό. Έτσι, οι δύο ντετέκτιβ εμφανίζονται ως προστάτες, αλλά συχνά γίνονται και οι ίδιοι κακοποιητές (τις περισσότερες φορές με μία ασυγχώρητη αφέλεια ή με “ελαφρυντικά”). Για παράδειγμα, όταν στο τρίτο επεισόδιο, η κόρη του Marty ζωγραφίζει σκηνές σεξ στο σχολείο, ο ίδιος αναρωτιέται πώς γίνεται και ξέρει για το σεξ από τόσο μικρή ηλικία, και η σύζυγός του τον διαφωτίζει με απενοχοποιημένη ειλικρίνεια: “Girls know before boys” “Why is that?” “Because they have to”.

Σε μια άλλη, πολύ σκοτεινή αποστροφή του λόγου του, ο Rust, ο οποίος είχε χάσει την κόρη του σε μικρή ηλικία, θα πει: “She spared me the sin of being her father” (Ep2).

5

Then start asking the right fucking questions (Rust, Ep1)

Ένας κεντρικός άξονας για την ιστορία είναι η σχέση του εγκλήματος με τα ισχυρά οικονομικά και πολιτικά συμφέροντα της περιοχής. Συγκεκριμένα, η οικογένεια Tuttle που έχει εκπροσώπους της στις κορυφές της εκκλησίας και της πολιτικής και που σχετίζεται άμεσα με τις εξαφανίσεις και κακοποιήσεις παιδιών. Τα περισσότερα από αυτά τα παιδιά φοιτούσαν στα σχολεία που ίδρυσε η οικογένεια Tuttle στην περιοχή, που μάλλον ήταν δεκάδες. Όταν ο Rust θα προσπαθήσει να πείσει τον ανώτερό του για τη σύνδεση που υπάρχει μεταξύ των εξαφανισμένων παιδιών και των σχολείων του Tuttle, θα πάρει την απάντηση ότι τότε πρέπει να συλλάβουμε και τον McDonald διότι σίγουρα θα υπάρχει κάποια σύνδεση και με τα μπεργκεράδικα. Βάσει της σύγκρισης McDonald και Tuttle, συνάγεται ότι η οικογένεια Tuttle ήταν συνώνυμη με το κράτος, και οι δραστηριότητές της ζωτικής σημασίας για την λειτουργία της κοινότητας. Εξάλλου, οι προσβάσεις του Tuttle έφταναν ψηλά και ήταν θεσμικά ισχυρός, καθώς καλωσορίζεται στο Αστυνομικό Τμήμα όταν ζητά να ενημερωθεί για την εξέλιξη των ερευνών.

Ένα τελευταίο σημείο που έχει συμβάλει σημαντικά και στην αίσθηση που άφησε η σειρά είναι ότι το κύκλωμα γύρω από την οικογένεια Tuttle (και από άλλους ισχυρούς ανθρώπους της περιοχής) παραμένει σε λειτουργία ή έστω χωρίς την τιμωρία που θα τους άξιζε.

Στο Erath δεν μπορούμε να ελπίζουμε σε closure και σε happy end.

Διονύσης Μπαλτζής

2024/05/09