Dennis Lehane, A Drink Before the War (Kenzie & Gennaro 1) (1994)

0

O Dennis Lehane έγινε κυρίως γνωστός όταν ο Clint Eastwood σκηνοθέτησε το Mystic River το 2003. Η ταινία πήρε έξι υποψηφιότητες στα Όσκαρ μεταξύ των οποίων και για βραβείο ταινίας, σκηνοθεσίας και Α’ ανδρικού ρόλου. Το Mystic River (2001) ήταν το έκτο μυθιστόρημα του Lehane, το πρώτο εκτός σειράς. Είχαν προηγηθεί πέντε μυθιστορήματα, που αποτελούσαν τη σειρά του Lehane με κεντρικούς ήρωες τους ιδιωτικούς ερευνητές Kenzie και Gennaro. Εδώ θα ασχοληθούμε με το πρώτο μυθιστόρημα της σειράς, που αποτελεί και το ντεμπούτο του Lehane.

1

Ο τίτλος του “A drink before the war” αναφέρεται σε έναν πόλεμο μεταξύ συμμοριών που ξεκινά κοντά στα μέσα του βιβλίου. Η υπόθεση ξεκινά όταν δύο λευκοί γερουσιαστές αναθέτουν στον Kenzie να εντοπίσει την καθαρίστρια Jenna Angeline, η οποία υποτίθεται ότι έκλεψε σημαντικά έγγραφα πριν εξαφανιστεί. Τα έγγραφα, λένε, σχετίζονται με ένα νέο νόμο που θέλουν να περάσουν σε σχέση με τις συμμορίες (“street terrorism bill”).

Καθώς ο Kenzie και η Gennaro εντοπίζουν την καθαρίστρια αντιλαμβάνονται ότι τα δεδομένα είναι διαφορετικά: στην πραγματικότητα, πρόκειται για φωτογραφίες/καρέ που απεικονίζουν τον έναν από τους δύο γερουσιαστές να βιάζει ένα μαύρο αγοράκι. Γρήγορα ο Kenzie και η Jenna πέφτουν σε παγίδα θανάτου από την οποία ξεφεύγει μόνο ο Kenzie. Περιέργως η κατάθεση του νόμου αναβάλλεται.

Οι δύο ερευνητές καταφέρνουν να εντοπίσουν και τις υπόλοιπες φωτογραφίες, για τις οποίες ενδιαφέρονται εκτός από τους γερουσιαστές, και δύο συμμορίες. Η ιστορία εκτυλίσσεται και φαίνεται ότι τις φωτογραφίες είχε χρησιμοποιήσει o ναρκέμπορος και νταβατζής Socia για να εκβιάσει τον γερουσιαστή και να αποσύρει το νομοσχέδιο. Αποκαλύπτεται επίσης ότι το αγοράκι ήταν ο γιός του Socia, ο Roland, που είναι πλέον αρχηγός σε αντίπαλη συμμορία, ενώ η Jenna ήταν η μητέρα του Roland. Καθώς η πλευρά του Roland παίρνει το πάνω χέρι στον ανταγωνισμό, ο Socia επιχειρεί να πάρει τις φωτογραφίες ως διαπραγματευτικό χαρτί εναντίον του, αλλά δολοφονείται εν ψυχρώ από τον Kenzie και τη Gennaro.

Εν τέλει, οι ερευνητές παρουσιάζουν τα στοιχεία της υπόθεσης στους γερουσιαστές και αφού βρίσκουν εγγυήσεις ότι δεν θα δεχθούν μελλοντικά αντίποινα, δίνουν μία από τις φωτογραφίες στον δημοσιογράφο Ritchie Colgan. O Colgan δημοσιεύει τη φωτογραφία με συνοδευτικά άρθρα, αλλά φροντίζει να καλύψει το πρόσωπο του αγοριού, πράγμα που καθιστά την υπόθεση λήξασα για τον Roland.

2

Κι αν το crime/action σκέλος της ιστορίας φαίνεται μπανάλ, είναι ο κοινωνικός σχολιασμός που καθιστούν την ιστορία εξαιρετική.

Η Βοστώνη παρουσιάζεται βαθιά χαραγμένη από τον ταξικό διχασμό και τον ρατσισμό. Οι άξονες αυτοί διαπερνούν το βιβλίο: είναι οι διαφορετικοί επαγγελματικοί ρόλοι, οι segregated συνοικίες, η έλλειψη προνοιακών δομών.

Ο λευκός Kenzie έχει έδρα την υποβαθμισμένη μαύρη συνοικία του Dorchester, αναφέρει ρητά ότι του ταιριάζει μια χαρά, ενώ οι γερουσιαστές της αναφέρονται περιφρονητικά. Οι μαύροι της ιστορίας βλέπουν καχύποπτα τον ίδιο τον Kenzie διότι είναι λευκός, και αυτός δεν χάνει ευκαιρία να τους εξηγήσει ότι δεν είναι αυτός ο εχθρός τους αλλά οι λευκοί γερουσιαστές. Παρόλα αυτά, ο Kenzie υποκύπτει στον θεσμικό ρατσισμό όταν σε ένα κυνηγητό από μια συμμορία μουρμουρίζει ξανά και ξανά “fucking niggers”, αλλά και ο bodyguard Bubba λέει σε κάποια φάση: “so, we gonna blow these homeboys back to Africa or what?”.

Και ενώ το story arc κλιμακώνεται την 4η Ιουλίου, ένα συμβολικό τέχνασμα που αντανακλά το αμερικανικό όνειρο, ο Socia μας χαρίζει την καλύτερη φράση του βιβλίου: "american dream to a nigger is like a centerfold hanging in a prison cell", για να συμπληρώσει και έναν υπότιτλο για όσους δεν κατάλαβαν: "black man in this world ain't nothing unless he can sing or dance, throw a football, make you whiteys happy".

Ένα άλλο κεντρικό θέμα της ιστορίας είναι οι ταραγμένες σχέσεις πατέρα και γιού και οι συναισθηματικές βλάβες που συχνά περιλαμβάνουν. Και αν στην περίπτωση του Socia και του Roland η σχέση είναι ακραία κακοποιητική, στην περίπτωση του “Hero” και του Kenzie τα πράγματα είναι διαφορετικά. Τον Κένζι κυνηγάει το φάντασμα του πατέρα του, του "Ήρωα" όπως τον αναφέρει με αρκετή δόση ειρωνείας. Ήταν πυροσβέστης, με σημαντικές γνωριμίες στην κοινωνική ελίτ της Βοστώνης, ο οποίος αρκετές φορές βρέθηκε στα φώτα της δημοσιότητας εκτελώντας το καθήκον του. Ήταν βίαιος και μάτσο, ενώ ο Κένζι τον περιγράφει με αρκετά μελανά χρώματα. Σε κάποιο σημείο, ο Kenzie θα πει: “All of a sudden I was being asked to reevaluate myself in terms of racism, politics and the Hero. My three least favourite subjects”.

Τρίτο κεντρικό θέμα της ιστορίας είναι η ενδοοικογενειακή βία και η θέση της γυναίκας στη σύγχρονη οικογένεια και κοινωνία. Η Angie Gennaro συζεί με τον Phil ο οποίος είναι κακοποιητικός, βίαιος και ζηλιάρης. Είναι αρκετές οι σελίδες στις οποίες γίνεται αναφορά στους μώλωπες της Angie, ενώ ο Kenzie διηγείται εκτενώς την αντίδρασή του όταν είδε για πρώτη φορά την Angie με μαυρισμένο μάτι: ίσως σαν προοικονομία, διηγείται πώς έσπασε στο ξύλο τον Phil. Προς το τέλος της ιστορίας, το ίδιο κάνει και η Angie. Έχοντας επιστρέψει ράκος στο σπίτι της, χαρούμενη που ήταν ζωντανή, ο Phil τη ρώτησε αν πηδηξε τον Kenzie και έβγαλε τη ζώνη του. Η Angie τον πρόλαβε και τον άφησε σε κακό χάλι. Πρόκειται για μια πολύ ωραία σκηνή, όπου οι δύο αστυνομικοί που έφτασαν στο σπίτι πείθουν με αρκετή δόση ειρωνείας τον Phil να μην κάνει μήνυση διότι δεν θα έχει μούτρα να κυκλοφορήσει στην πόλη.

Τέλος, ο Lehane δεν παίρνει απόσταση από τα wisecracks του κλασικού hard-boiled, με ατάκες όπως “he had a one-sided conversation with an AK-47 pointed from a car”, ή “this is already about as crowded as a Japanese camera convention”. 

3

Πρόκειται για μια πολύ ωραία ιστορία, με τον Lehane να δείχνει ότι ξέρει τα κόλπα του καλού crime fiction, αλλά δείχνει να έχει και ένα πολύ δυνατό κοινωνικό αισθητήριο. 

Στη σειρά Kenzie & Gennaro, έχει κυκλοφορήσει στα ελληνικά μόνο το τελευταίο μέρος, το Moonlight Mile (“Ένα μίλι δρόμος στο σεληνόφωτο”) σε μετάφραση Θωμά Σκάσση από τις εκδόσεις Κέδρος. Το βιβλίο αυτό είναι το έκτο μέρος και εκδόθηκε το 2010, μία δεκαετία μετά το πέμπτο.